Νέες Οδηγίες για τη Χοληστερίνη: Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προστασία της καρδιάς σας.

Οι καρδιολόγοι σε όλο τον κόσμο συμφωνούν: Η μείωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL) είναι ο πιο σημαντικός τρόπος για να μειώσουμε τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως έμφραγμα και εγκεφαλικό.

Το 2025, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιολογίας (ESC) εξέδωσε μια σημαντική ενημέρωση των οδηγιών για τη διαχείριση των δυσλιπιδαιμιών. Ως καρδιολόγος, θα ήθελα να σας ενημερώσω για τα βασικά σημεία που αφορούν τον καθένα μας.

Βασικό μήνυμα: Όσο χαμηλότερη είναι η LDL χοληστερίνη, ειδικά για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος για μελλοντικό καρδιαγγειακό επεισόδιο.

1. Οι Στόχοι Παραμένουν Απαιτητικοί: «Όσο πιο χαμηλά, τόσο το καλύτερο»

Η φιλοσοφία «the lower, the better» ενισχύεται. Οι στόχοι για την LDL χοληστερίνη παραμένουν πολύ αυστηροί και εξατομικευμένοι, ανάλογα με τον συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο του ασθενή.

Πολύ υψηλός κίνδυνος (π.χ. ασθενείς με ήδη εξακριβωμένη καρδιαγγειακή νόσο): Στόχος είναι LDL < 55 mg/dL.
Υψηλός κίνδυνος (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης με άλλους παράγοντες κινδύνου): Στόχος είναι LDL < 70 mg/dL.
Μέτριος κίνδυνος: Στόχος είναι LDL < 100 mg/dL.

Για ασθενείς που έχουν υποστεί επαναλαμβανόμενες καρδιαγγειακές επεισοδίων, ο στόχος μπορεί να γίνει ακόμα πιο απαιτητικός, LDL < 40 mg/dL.

2. Νέες Θεραπείες Ενισχύουν το Οπλοστάσιο μας

Εκτός από τις στατίνες και το ezetimibe, οι οδηγίες ενσωματώνουν επίσημα δύο νέα φάρμακα με αποδεδειγμένη καρδιαγγειακή ωφέλεια:

Bempedoic Acid: Ένα νέο χάπι για ασθενείς που δεν ανέχονται τις στατίνες. Μειώνει αποτελεσματικά την LDL και έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα καρδιακά επεισόδια.
Evinacumab: Ένα νέο σκεύασμα (δεν είναι χάπι) για ασθενείς με την σπάνια, αλλά σοβαρή, ομόζυγη οικογενή υπερχοληστερολαιμία. Βοηθά στην μείωση της LDL κατά ~50% σε ασθενείς που δεν ελέγχονται με άλλες θεραπείες.

Η συνδυασμένη χρήση φαρμάκων (π.χ. στατίνη + ezetimibe + PCSK9 αναστολέας) μπορεί να μειώσει την LDL χοληστερίνη μέχρι και 85-90%, βοηθώντας τους πιο πολύπλοκους ασθενείς να φτάσουν τους στόχους τους.

Βασικό μήνυμα: Για ασθενείς που δεν ανέχονται στατίνες, υπάρχουν πλέον αποτελεσματικές εναλλακτικές θεραπείες με αποδεδειγμένη ωφέλεια για την καρδιά.

3. Πιο Έγκαιρη και Εντατική Θεραπεία μετά από Έμφραγμα

Σε ασθενείς που εισάγονται στο νοσοκομείο με Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ΟΣΣ), η στρατηγική άλλαξε: «Όσο νωρίτερα, τόσο πιο χαμηλά, τόσο το καλύτερο».

Προτείνεται να ξεκινήσουμε αμέσως συνδυασμένη θεραπεία (π.χ. υψηλής δόσης στατίνη + ezetimibe) κατά τη διάρκεια της νοσηλείας, και όχι να περιμένουμε. Αυτό εξασφαλίζει ότι οι ασθενείς φτάνουν γρήγορα τους στόχους τους και προστατεύονται κατά την πιο ευάλωτη περίοδο μετά το επεισόδιο.

4. Η Lipoprotein(a) – Lp(a): Ένας «κρυφός» παράγοντας κινδύνου

Η Lp(a) είναι ένας γενετικά καθορισμένος τύπος χοληστερίνης που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρδιακές παθήσεις και στένωση της αορτικής βαλβίδας. Οι νέες οδηγίες τονίζουν ότι:

Όλοι οι ενήλικες θα πρέπει να μετρήσουν την Lp(a) τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Επίπεδα πάνω από 50 mg/dL (105 nmol/L) θεωρούνται υψηλά και λειτουργούν ως πολλαπλασιαστής του κινδύνου, ειδικά σε άτομα με μετρίο κίνδυνο.

Δυστυχώς, η Lp(a) δεν μειώνεται με δίαιτα, άσκηση ή συμβατικά φάρμακα. Ωστόσο, η αναγνώρισή της μας βοηθά να ταξινομήσουμε καλύτερα τον κίνδυνο και να προτείνουμε πιο εντατική μείωση της συμβατικής LDL χοληστερίνης. Στο μέλλον, αναμένονται νέα φάρμακα ειδικά για τη μείωσή της.

Βασικό μήνυμα: Η μέτρηση της Lp(a) μια φορά στη ζωή είναι κρίσιμη για την πλήρη αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου σας.

5. Ειδικές Ομάδες Ασθενών

Ασθενείς με HIV: Συνιστάται η λήψη στατίνης σε όλους τους ασθενείς με HIV ηλικίας άνω των 40 ετών, ακόμα και αν ο κίνδυνός τους φαίνεται χαμηλός, λόγω του αυξημένου φλεγμονώδους κινδύνου.
Ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία: Οι στατίνες προτείνονται για προστασία της καρδιάς σε ασθενείς που λαμβάνουν συγκεκριμένα είδη χημειοθεραπείας (ανθρακυκλίνες) που μπορεί να βλάψουν την καρδιά.
Διατροφικά συμπληρώματα: Οι οδηγίες είναι κατηγορηματικές. Δεν συνίσταται η χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων (όπως σκόνη κουνουπίδι, σκόρδο, κόκκινο ρύζι κλπ.) για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Καμία έρευνα δεν έχει αποδείξει ότι προσφέρουν κλινικό όφελος. Η μόνη εξαίρεση είναι το icosapent ethyl (καθαρή EPA), το οποίο συνιστάται σε συγκεκριμένους ασθενείς με υψηλά τριγλυκερίδια.

Συμπέρασμα

Οι νέες οδηγίες μας δίνουν πιο εξατομικευμένα και αποτελεσματικά εργαλεία για να προστατεύσουμε την καρδιά σας. Το κλειδί παραμένει:

Γνωρίστε τους αριθμούς σας (LDL, Lp(a)).
Συζητήστε με τον καρδιολόγο σας για τον προσωπικό σας κίνδυνο και τον στόχο της θεραπείας σας.
Μείνετε πιστοί στη θεραπεία, η οποία μπορεί πλέον να προσαρμοστεί ακόμα καλύτερα στις ανάγκες σας.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο παρέχει γενικές πληροφορίες και δεν αντικαθιστά την ιατρική συμβουλή. Για εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία, συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό.